Zamontowaliśmy w naszym domu pompę ciepła oraz termostaty Madoka. Jak z nich korzystać? Jakie ustawienia będą najlepsze / najbardziej efektywne? Czym jest krzywa grzewcza i jak ją ustawić? Zapraszamy do lektury!
Zacznijmy od omówienia ustawień. Pozycja menu Strefa główna — dostępne są takie elementy jak:
- harmonogram
- tryb nastawy
- krzywa ogrzewania zależna od pogody
- typ emitera
- zakres nastawy
- sterowanie
- typ termostatu
- różnica temperatur
- modulacja
Harmonogram działania pompy ciepła
Tu możemy go uaktywnić i opisać. Jeśli ustawimy pozycję na „tak”, to zostanie on uaktywniony. Dalszym krokiem jest jego opisanie, czyli wskazanie w kolejnym kroku jak i kiedy ma działać. Jeśli tego nie wykonamy, to urządzenie będzie wiedziało, że ma pracować, ale nie będzie wiedziało jak ma pracować.
Jeśli pozostawimy harmonogram na „nie”, pompa ciepła będzie realizować grzanie (bądź chłodzenie) za pomocą nastaw w pozostałych punktach, w przypadku załączenia jej funkcji w pozycji menu „Praca”.
Tryb nastawy
Tutaj wybieramy czy grzejemy za pomocą temperatury bezwzględnej, czy krzywej grzewczej. Temperatura bezwzględna to taka, która jest produkowana przez pompę ciepła cały czas, niezależnie od temperatury na zewnątrz budynku.
Krzywa grzewcza (krzywa ogrzewania zależna od pogody)
Tutaj temperatura produkowana przez pompę ciepła jest zależna od temperatury na zewnątrz budynku.
Poprzez nasze ustawienia, przy jakiej temperaturze zewnętrznej najwyższej i najniższej, pompa ciepła ma produkować nam potrzebną temperaturę do zasilania układu grzewczego domu. Wypadkowa całego układu da nam temperaturę w pomieszczeniu.
W ten sposób możemy zautomatyzować cały proces grzewczy i uzyskać stałą, stabilną temperaturę w pomieszczeniach, „nieważne” jaka ta temperatura zewnętrzna i zasilania jest.
Przy prawidłowo wyregulowanej krzywej grzewczej, zmiana temperatury w pomieszczeniu na inną, wyższą bądź niższą od temperatury uzyskanej w danej temperaturze zewnętrznej, jest dostępna poprzez przesunięcie krzywej w całym jej zakresie o +/- 10o z poziomu „pierwszego dostępu” (podkówka na wyświetlaczu głównym lub po podświetleniu temperatury zasilania na trybie słoneczka na Madoce).
Typ emitera
Tu ustawiamy rodzaj odbiorników ciepła w naszym domu. W zależności, jakie wybierzemy, pompa ciepła dobiera różnicę temperatur zasilania i powrotu, jaką ma utrzymywać.
Uzyskujemy wtedy zadaną wydajność układu grzewczego. W niektórych przypadkach możemy tę różnicę również korygować według własnych potrzeb. Ma to wpływ m.in. na wydajność naszego układu grzewczego, naszej pompy ciepła, ilość załączeń sprężarki, czasu jej pracy.
Zakres nastawy
Tu wskazujemy urządzeniu, w jakim zakresie temperatur zasilania ma się poruszać. Możemy ograniczyć temperaturę do najniższej i najwyższej możliwej do uzyskania przez nasze urządzenie.
Ma to na celu zabezpieczenie naszych odbiorników ciepła przed zbyt wysoką temperaturą (np. nie wpuścić do podłogówki, układu niskotemperaturowego, temperatury powyżej jej temperatury wytrzymałości cieplnej).
Również, żeby temperatura w zasilaniu nie spadła poniżej wartości, gdzie załączyłoby się inne źródło ciepła, np. grzałka elektryczna. W urządzeniach marki Daikin istnieje zabezpieczenie mówiące o tym, że przy temperaturze zewnętrznej niższej niż 10o C i temperaturze zasilania niższej niż 20o C urządzenie załączy grzałki elektryczne jednostki wewnętrznej!
To dlatego bardzo często instalatorzy ograniczają tę niższą temperaturę. Co nie znaczy, że ona nie może być niższa! Ale to ustawienie trzeba zrobić z „głową” do konkretnej instalacji i konkretnego użytkownika!
Typ termostatu
Urządzenie może współpracować z różnymi termostatami firm zewnętrznych, wyprodukowanych w różnych technologiach. I tu możemy ustawić te funkcjonalności tak, aby były ze sobą kompatybilne.
Różnica temperatur
Ta funkcjonalności powiązana jest z funkcjonalnością „Typ emitera”. Wiedząc, jaki mamy odbiornik ciepła, jaki mamy układ hydrauliczny, jakiej temperatury oczekujemy i sposobu jej uzyskiwania przez urządzenie, możemy ją zmodyfikować tak, aby uzyskać największą wydajność naszego całego układu grzewczego (pompa ciepła + odbiorniki ciepła). Standardowe ustawienia delty T to dla „podłogówki” 5o, grzejników 10o, klimakonwektorów 8-10o.
Modulacja
Funkcjonalność umożliwiająca pompie ciepła zmianę temperatury zasilania samodzielnie, czyli bez naszej uwagi. Poprzez zaimplementowany algorytm od producenta, pompa ciepła w zadanym zakresie modulacji będzie mogła sama dobierać sobie temperaturę zasilania, odpowiednio ją zwiększając lub zmniejszając.
Wszystkie te funkcjonalności są od siebie zależne. Jeśli zmienimy jedną wartość w jednym punkcie, to pamiętajmy, że może ona oddziaływać na kilka innych i zmieniać charakter jej zadania.
Pominęliśmy punkt menu o nazwie „Sterowanie”. Tutaj określamy sposób, w jaki będzie sterowana nasza pompa ciepła. Mamy do wyboru:
- woda zasilająca
- zewnętrzny termostat w pomieszczeniu
- termostat pokojowy
Woda zasilająca
Woda zasilająca to najprostszy sposób na ogrzewanie naszego domu. Wskazujemy tylko temperatury zasilania, jakie ma dawać pompa ciepła, a temperaturę w pomieszczeniach regulujemy sobie sami indywidualnie, czy to na termostatach grzejnikowych (klimakonwektorów), czy rotametrach podłogówki.
Np. jeśli wszystkie odbiornik ciepła odkręcimy na „maksa”, to z zasady uzyskamy na nich maksymalne przepływy i taką samą temperaturę we wszystkich pomieszczeniach. Zmieniając temperaturę zasilania, zmienimy temperaturę we wszystkich pomieszczeniach.
Chcąc zmienić temperaturę tylko w jednym pokoju, należy przydławić przepływ na rotametrach lub na głowicy termostatycznej danego grzejnika.
Woda zasilająca, a tryb nastawy
To ustawienie jest zależne od ustawienia „Tryb nastawy”. Jeśli tu ustawimy stałą bezwzględną, to zmieniać temperaturę musimy samodzielnie, czy to na pompie ciepła, czy to na termostatach.
Może doprowadzić to do sytuacji przegrzewania lub niedogrzewania pomieszczeń, a co za tym idzie strat finansowych w użytkowaniu. Natomiast jeśli ustawimy „krzywą grzewczą zależna od temperatury” to, po jej prawidłowym wyregulowaniu, pompa ciepła będzie sama nam dobierała temperaturę zasilania tak, aby uzyskać, określoną podczas regulowania krzywej grzewczej, temperaturę w pomieszczeniu.
Do regulacji tej krzywej można podejść w różny sposób. Ważne, by robić to kiedy jej przesunięcie jest w sterowniku ustawione na pozycji 0. My preferujemy (po zrównoważeniu hydraulicznym układu grzewczego):
- ustalenie, które pomieszczenia ma być najcieplejsze i jaka temperatura maksymalna ma być tam uzyskana
- odkręcenie wszystkich odbiorników na „maksa”
- wyregulowanie temperatur zasilania względem temperatur zewnętrznych tak, aby w wybranym naszym pomieszczeniu uzyskać żądaną temperaturę komfortu.
Ile mam czekać na efekty?
Uprzedzamy, że w zależności od typu odbiornika cieplnego, wielkości naszego domu, wielkości mocy naszej pompy ciepła, warunków temperatur zewnętrznych, czas regulacji może być różny i często wynosi minimum 2 pełne doby.
Miejmy na uwadze, że każda zmiana temperatury w każdym punkcie krzywej grzewczej będzie miała wpływ na grzanie w domu. Dlatego zmieniajmy ją stopniowo, w jednym punkcie (nie w kilku pozycjach naraz).
Dzięki temu będziemy mogli określić charakterystykę wzrostu i spadku temperatur, aby odnieść żądany efekt. I teraz, jak już mamy temperaturę najwyższą dla tego zadanego pomieszczenia osiągniętą, to zapewne chcemy zmienić temperaturę pozostałych.
Jak? Poprzez przydławienie przepływów przez odbiorniki ciepła (rotametry, głowice termostatyczne). I dzięki temu uzyskaliśmy:
- stałą temperaturę w pomieszczeniach niezależnie od temperatur zewnętrznych, pompa ciepła sama reguluje nam temperaturę zasilania zależnie od temperatury zewnętrznej
- różną temperaturę w pomieszczeniach – poprzez regulację na termostatach (rotametrach)
- możliwość podniesienia / obniżenia temperatury w tych pomieszczeniach (w zakresie do maksymalnej temperatury uzyskanej podczas regulacji krzywej grzewczej) dostępną na termostatach, a więc prostą dla użytkownika
- w razie, gdyby nam mocy grzewczej pompy było „za mało”, poprzez przesunięcie krzywej grzewczej możemy w każdej chwili tę moc pompy zwiększyć, bez ingerencji w ustawienia krzywej grzewczej (w zakresie pracy ustawionym w punkcie menu „Zakres nastawy”).
- ekonomikę pracy urządzenia – pompa produkuje tylko tyle ciepła, ile go w danej chwili potrzebuje, nie przegrzewa domu, nie produkuje ciepła „w powietrze”
Zewnętrzny termostat w pomieszczeniu
To ustawienie umożliwia sterowanie pompą ciepła poprzez zewnętrzny, nie firmowy termostat pokojowy. Tu należy mieć na uwadze, że będzie on działał jako sterownik typu on / off.
Czyli, ustawiając na nim jakąś tam temperaturę, przy której ma się włączyć, on to zrobi i załączy nam „logikę pompy ciepła”. Pompa ciepła od tej pory zacznie realizować zadanie ustawione w pozycji „Strefa główna”.
Zacznie od sprawdzenia i analizy czujników własnych w chwili włączenia, następnie załączy ogrzewanie pomieszczenia (dla termostatu 1-stykowego), ogrzewanie / chłodzenie pomieszczenia (dla termostatu 2-stykowego) lub ogrzewanie CWU (dla termostatu 2-stykowego) w określony już sposób.
Czyli jeśli ustawiliśmy stałą bezwzględną, to zacznie produkować ustawioną tu temperaturę. Czy ona nam nagrzeje nasze pomieszczenia? Czy zrobi to w zadanym przez termostat zewnętrzny czasie?
Jeśli poprawnie skonfigurowałeś zależności między nimi to tak. Jeśli wybrałeś za niską temperaturę zasilania i zbyt krótki czas pracy termostatu to nie.
Analogicznie, jeśli termostat ma to zrobić w przypadku, gdy pompa ciepła ustawiona jest na krzywą grzewczą. Jej skokowe załączenie przez termostat powoduje, że pompa ciepła zaczyna produkować tylko tyle ciepła, ile zostało ustawione na krzywej grzewczej dla temperatury zewnętrznej budynku, przy której zadziałał termostat!
A to może oznaczać, że w określonych warunkach może go być zwyczajnie za mało by nagrzać pomieszczenia (dodatkowo dziwimy się, że temperatura zasilania się nie podnosi, itd.).
Termostat pokojowy
To ustawienie jest dedykowane dla fabrycznych urządzeń peryferyjnych, w tym przypadku termostatu o nazwie Madoka. Z chwilą jego aktywacji pojawia się dodatkowe menu w sterowniku głównym urządzenia (dodatkowa ikonka z temperaturą pomieszczenia) o nazwie „Pomieszczenie”.
I tutaj możemy ustawiać sobie poszczególne jego parametry, podobnie jak w „Strefie głównej”, ale odnoszące się tylko do pomieszczenia (tam, gdzie jest fizycznie zamontowana Madoka).
Trzeba pamiętać, że realizacja zadań ustalonych w tym punkcie jest bardzo mocno powiązana z punktem „Strefa główna” i jest funkcją podrzędną! Jeśli źle wprowadzimy ustawienia, skrzyżujemy ustawienia, to nie osiągniemy naszego celu.
Czyli jeśli „każemy” coś zrobić za pomocą menu „Pomieszczenie” to urządzenie to zrobi tak, jak jest to dozwolone w funkcji „Strefa główna”!
Harmonogram, modulacja i zapobieganie zamarzaniu w Madoce
Tu również mamy harmonogram, który możemy uaktywnić i zaprogramować. Także jest zakres działania – odnosi się do konkretnych temperatur w pomieszczeniu.
Mamy też dostępną modulację, funkcję zapobiegania zamarzaniu i kompensację ustawień czujnika temperatury. Funkcja zapobieganiu zamarzania – możemy ustawić temperaturę, przy której pompa ciepła ma się obligatoryjnie uruchomić, by zapobiec wychłodzeniu tych pomieszczeń.
Kompensacja ustawień czujnika pozwala na dostosowanie wskazań czujnika temperatury w termostacie tak, by wskazywał rzeczywistą temperaturę pomieszczenia (nie przekłamywał realnie odczuwanej temperatury).
Podsumowanie
I teraz, efekt końcowy, na jakim nam zależy, to efekt naszych ustawień urządzenia. Jeśli zrobiliśmy je zgodnie z logiką producenta, uwzględniając nasze potrzeby, to cel będzie osiągnięty.
Pamiętajmy, że musimy zrozumieć najpierw logikę poszczególnych działań dostępnego menu sterownika naszego producenta.